Tất cả các hình thức vay, dù là tín chấp, thế chấp hay cầm cố đều có lựa chọn trả góp trong vòng 12 tháng. Tuy nhiên, lựa chọn đó có thực sự phù hợp với những người lao động phổ thông hay ko?

Vay trả góp 12 tháng phù hợp mục đích gì? 

Vay tiền trả góp 12 tháng là sau khi giải ngân số tiền khách hàng vay, đơn vị cho vay sẽ chia đều số tiền gốc đó thành 12 phần bằng nhau và mỗi tháng, người vay phải trả một phần số tiền gốc cộng thêm lãi suất theo thỏa thuận. Trường hợp của anh Trung, một tài xế công nghệ tại TpHCM, đã vay 30 triệu đồng để mua xe mới với thời gian vay 12 tháng, lãi suất 8,4%/năm thì mỗi tháng, anh phải trả khoản 4,6 triệu đồng, bao gồm 2,5 triệu tiền gốc + 2,1 triệu tiền lãi.   

Sau 12 tháng, toàn bộ khoản vay sẽ được trả dứt điểm và hai bên kết thúc thỏa thuận vay trả. Tương tự vậy, nếu là gói vay trong 36 tháng thì số tiền gốc sẽ được chia đều thành 36 phần. Vay tiền trả góp trong 12 tháng là hình thức vay ngắn hạn nên người vay không phải chịu áp lực trả nợ, gánh lãi trong thời gian dài nhưng nhược điểm là số tiền phải trả hàng tháng thường lớn.

Về cơ bản, vay trả góp 12 tháng phù hợp với mục đích tiêu dùng và xử lý những khó khăn trước mắt hơn là đầu tư sản xuất, kinh doanh lâu dài. Với người lao động phổ thông nói chung, vay trong 12 tháng thường sẽ tạo áp lực trả nợ lớn hơn so với các khoản vay có thời gian dài hơn.

Các hình thức vay trả góp 12 tháng 

Mọi tổ chức tín dụng hợp pháp, từ ngân hàng, công ty tài chính hay các chuỗi cầm đồ, đều cung cấp các gói vay trả góp 12 tháng. Với các ngân hàng, đa phần là vay tín chấp với lãi suất dao động trong khoảng từ 18-30%/năm. Tuy nhiên, hạn mức vay không cao, nhiều thì cũng chỉ 30-50 triệu đồng. Ngược lại, vay thế chấp yêu cầu người vay có tài sản đảm bảo, thường là ô tô hoặc nhà đất và ngân hàng sẽ phê duyệt hạn mức vay tương đương 70-80% giá trị tài sản. Số tiền này đủ để  đầu tư sản xuất, kinh doanh dài hạn hoặc quy mô lớn. Vay thế chấp cũng có tùy chọn trả góp trong 12 tháng. Tuy nhiên, để vay được tiền từ ngân hàng, người vay phải đáp ứng nhiều điều kiện khắt khe như chứng minh thu nhập ổn định, không có nợ xấu hay có tài sản đảm bảo. Điều này đã làm hạn chế khả năng tiếp cận các khoản vay của người lao động phổ thông.

Các công ty tài chính chỉ tập trung cho vay tín chấp với điều kiện vay đơn giản hơn ngân hàng. Thời gian, hạn mức vay từ các công ty tài chính không khác biệt nhiều so với ngân hàng nhưng lãi suất thì nhỉnh hơn hẳn, từ 28-55%/năm, tùy từng gói vay và những điều kiện vay mà khách hàng có thể đáp ứng. Giải thích về sự chênh lệch này, các công ty tài chính cho rằng việc tinh giản điều kiện vay cũng đồng nghĩa với việc rủi ro tăng cao và lãi suất nhỉnh hơn là để bù đắp chi phí quản trị rủi ro. Nhưng có điểm chung là cả ngân hàng và công ty tài chính đều không quá khuyến khích lựa chọn này. Lý do là bởi họ thường có kế hoạch huy động và sử dụng vốn một cách dài hạn nên ưu tiên các khoản vay dài hạn, từ 3 đến 5 năm hơn và ở một góc nhìn khác thì thời gian vay dài thì lợi nhuận có được sẽ cao hơn. 

Với hình thức vay cầm cố, nôm na là cầm đồ, thì 12 tháng là khung thời gian vay được ưu tiên nhất. Lý do là bởi cầm đồ là hình thức vay nhanh, trả nhanh. Ngoài ra còn có nguyên nhân khác là  thời gian vay càng lâu thì giá trị tài sản cầm cố càng suy giảm, gây thiệt hại cho cả người vay lẫn đơn vị cho vay. Hạn mức vay cầm đồ tùy thuộc vào chất lượng tài sản. Tại chuỗi cầm đồ F88, các dòng xe máy phổ thông có thể vay được 10-20 triệu đồng, xe cao cấp hơn thì vay được 30 triệu đồng và với ô tô thì có thể vay từ 100 - 500 triệu đồng. Lãi suất các khoản vay ở đây tương đương lãi suất vay từ các công ty tài chính.

Ngoài các hình thức vay hợp pháp trên thì các tổ chức tín dụng đen cùng thường xuyên quảng cáo việc vay trả góp 12 tháng với những điều kiện, thủ tục vay có vẻ rất hấp dẫn. Tuy nhiên, người vay cần cần trọng, xem xét thông tin kỹ càng và tốt nhất là tránh xa hình thức vay tín dụng đen bởi phía sau những lời “mật ngọt” là những chiêu trò lừa đảo, thu lãi suất cao gấp vài chục lần mức lãi suất hợp pháp và có dấu hiệu rõ ràng của việc chiếm đoạt tài sản.

Các chuyên gia tài chính tiêu dùng đưa ra lời khuyên rằng người lao động phổ thông cần hiểu rõ nhu cầu và khả năng trả nợ của mình trước khi quyết định chọn gói vay trả góp 12 tháng hay các gói vay có thời gian lâu hơn bởi gói vay nào thì cũng có ưu nhược điểm riêng của mình.